Η ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ:

Μια κουκλάρα μα κουφιοκέφαλη πριγκίπισσα από την Θήβα -η Σεμέλη- «τυλίγει» τον αιώνια ερωτύλο Δία, μένει έγκυος κι αναστα-τώνει το σύμπαν. Η Ήρα, η απατημένη και ζηλότυπη σύζυγος του Δία, με πληγωμένη θηλυκότητα, το ρίχνει στην αμβροσία για να ξεχάσει και ζητά εκδίκηση. Τελικά, η οργισμένη θεά ξεφορτώνεται την αντίζηλό της στέλνοντας την για «διακοπές» άνευ επιστροφής στον Άδη. Όμως στη μέση υπάρχει κι ένα θείον βρέφος- ο Βάκχος- ο Γιός του Δία και της Σεμέλης. Η Ήρα προκειμένου να ξεφορτωθεί το βρέφος ρίχνει το επίπεδό της και γίνεται «κολλητή» με παλιοχαρα-κτήρες τύπου: Έριδος. Η Έριδα -η βουλιμική θεά της διχόνοιας- που στο ενεργητικό της έχει κι έναν Τρωικό πόλεμο, προσπαθεί με κάθε τρόπο να παίξει το παιχνίδι της Ήρας, έρχεται όμως αντιμέτωπη με τον Ερμή, που ο Δίας τον έχει στείλει να «καθαρίσει». Οι δυο θεές στηρίζουν τα πονηρά σχέδιά τους στον βασιλικό εξάδερφο του Βάκχου, τον Πενθέα. Έτσι ο Πενθέας, ένας βουτυρομπεμπές πολιτικάντης -σκέτη λέρα (τύπος Bush) αρχίζει να καταδιώκει τον Βάκχο. Την όλη ιστορία παρακολουθούν τρεις αποτυχημένες θεατρίνες γερο-ντοκόρες: η «Κορυφαία», η «Μεσαία» και η «Τελευταία» που βοηθούν το έργο του Δία και του Ερμή. Οι θεατρίνες αυτές λειτουργώντας σαν «από μηχανής θνητές» επανενώνουν τον Δία με την Ήρα. Τελικά ανταμείβονται από τον Βάκχο με τον «προικισμένο» Ίωνα και τ’ αδέλφια του, ενώ ο Πενθέας μαθαίνει ότι η ζωή δεν είναι μόνο απατηλές υποσχέσεις, πόλεμοι, απληστία και ματαιοδοξία.

«Ο ΔΙΩΓΜΕΝΟΣ» ΔΙΟΝΥΣΟΣ

Καίριο θέμα της «μουσικής κωμωδίας» ενός πρωτοπόρου νέου δημιουργού

Ο «Βάκχος» του Παντελή Μελισσινού αποτελεί μια εντελώς νέα θεατρική εκδοχή της μεγαλειώδους μορφής του Διόνυσου, του θεού της πηγαίας έκφρασης της Ζωής. Στηριγμένος στις αρχαίες παραλλαγές του μύθου περί γεννήσεως και βίου του θεού, ο Π. Μελισσινός συνθέτει ένα νέο προσωπικό σενάριο στη νεοελληνική, επενδυμένο με δική του μουσική – μια «μουσική κωμωδία» που τελικώς κατάφερε να αγγίξει τις ευαίσθητες χορδές των ψυχών των θεατών. Το εν’ λόγω έργο ανέβηκε στο θέατρο Σέττας (Εύβοια) «Νίκος Παπακωνσταντίνου» τα θέρη των δύο παρελθόντων ετών με μεγάλη επιτυχία. Η αίσθηση της ευχαρίστησης και της ανακούφισης ήταν εκείνο που έμενε στους θεατές στο τέλος της παράστασης και αυτό ήταν η μεγαλύτερη ηθική αμοιβή για τον δημιουργό – όπως ο ίδιος δηλώνει.

Ο Παντελής Μελισσινός, γιός του γνωστού ελληνοπρεπούς λογοτέχνη Σταύρου Μελισσινού, μίλησε στον «Δαυλό» για το έργο του αυτό, όπως και για τον απώτερο στόχο του: να μυήσει τους θεατές του στο αυθεντικό νόημα της ζωής, νόημα που σήμερα τείνει να λησμονηθεί και δεν είναι άλλο απ’ την ίδια τη ζωή.
ΣΥΝΤ.: Κύριε Μελισσινέ, δημιουργήσατε τον «Βάκχο», μια θεατρική κωμωδία, της οποίας τόσο το κείμενο και η μουσική, όσο και τα χορογραφικά και σκηνοθετικά της μέρη είναι προϊόντα της δικής σας έμπνευσης. Πόσο κοντά η κωμωδία σας αυτή βρίσκεται στον αρχαίο μύθο του Διονύσου;
ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΕΛΙΣΣΙΝΟΣ: Στηρίζεται στις αρχαίες παραλλαγές του μύθου, τις οποίες μελέτησα λαμβάνοντας υπ’ όψιν σχετικές εργασίες Άγγλων και Γερμανών μελετητών για τον Βάκχο, που προσπάθησαν να ερμηνεύσουν την ουσία αυτού του θεού.
ΣΥΝΤ.: Τι τελικώς συμπεράνατε για τον Βάκχο;
Π.Μ.: Ο Βάκχος είναι η ίδια η ζωή. Συμβολίζει πρώτα απ’ όλα την αλήθεια της κι ύστερα την ομορφιά της.
ΣΥΝΤ.: Με την κωμωδία σας αυτή τι μήνυμα θέλετε να περάσετε στο κοινό σας;
Π.Μ.: Μέσα από τον «Βάκχο» θέλησα να περάσω ένα μύνημα στον σημερινό άνθρωπο, που με το ανελέητο κυνήγι για την απόκτηση υλικού πλούτου χάνει το νόημα της ζωής, που είναι η ίδια η ζωή: η φιλία, ο έρωτας, η καθημερινότητα, ένα χαμόγελο, ένα ποτήρι κρασί. Οι άνθρωποι τα προσπερνούν αυτά και συνεχίζουν να κυνηγούν πράγματα που δεν πρόκειται να πάρουν μαζί τους.
ΣΥΝΤ.: Ζήσατε αρκετά χρόνια στη Δύση και μάλιστα στις Η.Π.Α.. Ο άνθρωπος εκεί πως αντιλαμβάνεται τη ζωή;
Π.Μ.: Τα πρώτα ερεθίσματα που με οδήγησαν να εκφράσω αυτόν τον λόγο τα πήρα από εκεί. Στην Αμερική έβλεπα τον αβάσταχτο πόνο των ανθρώπων, οι οποίοι μέσα από το κυνήγι του χρήματος και της δύναμης κατέπνιγαν τον εαυτό τους. Και για να κρατηθούν ψυχολογικά, είχαν όλοι τον γκουρού τους, τον ψυχαναλητή τους. Αλλά και οι ίδιοι οι ψυχαναλυτές, όσους από αυτούς γνώρισα, είχαν τα δικά τους αδιέξοδα. Εϊδα λοιπόν το ανθρώπινο δράμα στο μεγαλείο τους. Οι άνθρωποι αυτοί σου δίνουν την εντύπωση ότι νιώθουν αθάνατοι. Αλλά αν κοιτάξεις βαθύτερα, βλέπεις ότι ολόκληρη η ζωή τους είναι ένα ξόρκι στον θάνατο.
ΣΥΝΤ.: Ταυτόχρονα όμως θα μπορούσε να πει κανείς πως η ανάπτυξη των επιστημών δίνει πίστη στον άνθρωπο και ψυχική δύναμη;
Π.Μ.: Τόσο στον χώρο της επιστήμης και κυρίως στον χώρο της τεχνολογίας, που είναι σαφώς μεγαλύτερος, υπάρχει φοβερή εξειδίκευση. Έτσι χάνεται η ουσία της επιστήμης και η μεγαλοσύνη της δεν βιώνεται.

Η ομορφιά αρχή της σκέψης και της ελευθερίας

ΣΥΝΤ.: Οι παραστάσεις λοιπόν του «Βάκχου» είχαν μεγάλη επιτυχία.
Π.Μ.: Απρόσμενη επιτυχία. Κατώρθωσε να κερδίσει την ψυχή του κοινού. Να δώσει χαρά και γέλιο. Αυτά άλλωστε λείπουν σήμερα απ’ τους ανθρώπους.
ΣΥΝΤ.: Τα πρόσωπα του έργου είναι μεν οι αρχαίες μορφές αλλά την ιδιοσυγκρασία τους την επινοήσατε εσείς;
Π.Μ.: Αυτό που προσπάθησα να πετύχω ήταν οι αρχαίες μορφές που είπατε να φανούν οικείες στον θεατή, να τον αγγίξουν. Ποιητική αδεία έβαλα και την Έριδα, που σε διάφορες μυθικές εκδοχές ήταν η αδελφή του Έρωτα, όπως ο Αντέρως. Ο Έρως που ενώνει, η Έρις που χωρίζει. Πρόκειται για δυνάμεις χημικές και ευρύτερα συμπαντικές. Όλες οι αρχαίες τραγωδίες έχουν δύο αναγνώσματα. Το χημικό-μαθηματικό και το λαϊκό. Το λαϊκό καταλαβαίνει ο απλός κόσμος. Αυτή είναι η μαγεία, περασμένη μέσα από μια άλλη ιστορία.
Π.Μ.: Μέσα απ’ την κωμωδία σας αυτή λοιπόν υποδεικνύετε τον τρόπο με τον οποίο ο σημερινός καταπιεσμένος ψυχικά άνθρωπος μπορεί να ανακουφιστεί, να νιώσει λίγη χαρά, και να δει πως πέρα απ’ τη μίζερη ζωή του υπάρχει μια άλλη, καλύτερη;
Π.Μ.: Θέλω να δώσω ένα χαμόγελο στον άνθρωπο, να δημιουργώ μια ομορφιά γύρω μου. Όσοι μπορούμε, να δημιουργούμε γύρω μας ομορφιά. Αυτό έκαναν οι πρόγονοι μας. Ο Ερμής του Πραξιτέλη, ο Παρθενώνας και όλα τα αριστουργήματα της ελληνική αρχαιότητας αυτό έδωσαν, την ομορφιά. Είναι η αρχή της σκέψης και επομένως και της ελευθερίας. Και το Σύμπαν έχει ανάγκη από ελεύθερους ανθρώπους. Όμως ο κόσμος ο σημερινός θα αλλάξει όταν έρθει η ώρα του να αλλάξει, δεν νομίζω ότι μπορούμε να καθορίσουμε εμείς τους κύκλους της φυσικής νομοτέλειας. Τη φλόγα όμως του Πνεύματος μπορούμε να την κρατήσουμε άσβεστη.